Struktura organizacyjna Komitetu

W ramach Komitetu działa pięć Sekcji.

Sekcja Metalurgiczna

Przewodniczący: prof. dr hab. inż. Mirosław Karbowniczek

Głównym obszarem zainteresowania Sekcji jest szeroko pojęta metalurgia ekstrakcyjna wraz z modelowaniem zjawisk i procesów oraz ich wirtualizacją. Obszar ten obejmuje zarówno zjawiska w fazie ciekłej dla żelaza, jak dla pozostałych metali, w tym recykling pierwiastków, szczególnie krytycznych. Tematy zainteresowań mają charakter wiedzy podstawowej z podstaw termodynamiki i kinetyki procesów oraz nowoczesnych rozwiązań technologicznych w warunkach laboratoryjnych i przemysłowych.

W obszarze metalurgii, zarówno pyro- jak i hydrometalurgii pracuje w kraju kilkadziesiąt osób zatrudnionych w uczelniach, instytutach Polskiej Akademii Nauk oraz instytutach badawczych zrzeszonych w Sieci Badawczej Łukasiewicz. Osoby te oraz tworzone zespoły badawcze, przy wykorzystaniu dobrej bazy aparaturowej w swoich jednostkach stanowią podstawę do rozwijania wiedzy teoretycznej przydatnej do nowoczesnych rozwiązań technologicznych, umożliwiających przyspieszony rozwój gospodarki krajowej.

Zadania Sekcji wpisują się w rolę Komitetu Inżynierii Materiałowej i Metalurgii PAN wyrażającej się aktywną pomocą w strategicznym planowaniu wyboru kierunków rozwoju gospodarczego kraju w zakresie technologii i materiałów, biorąc udział w pracach organów doradczych, opiniujących oraz inicjujących. W tym aspekcie planowany jest udział członków Sekcji w:

  • ustanawianiu projektów badawczych,
  • tworzeniu centrów doskonałości,
  • tworzeniu centrów kompetencji,
  • tworzeniu sieci naukowych,
  • realizacji programów szkoleniowych i organizowaniu inkubatorów przedsiębiorczości.

Aktywność członków Sekcji powinna stanowić forum umożliwiające:

  • łączenie osiągnięć w pracy naukowej z wdrożeniami w przemyśle,
  • kreowanie bazy danych fizykochemicznych o materiałach,
  • dokonywanie analiz konkurencyjności produktów na rynku europejskim,
  • wdrażanie zaawansowanych technologii w przemyśle,
  • kreowanie akredytowanych centrów badawczych,
  • udział w kształceniu i podnoszeniu kompetencji kadr dla nowoczesnego przemysłu,
  • promowanie aktywnych zespołów badawczych.

Działania Sekcji powinny przyczyniać się do:

  • rozwoju potencjału naukowego,
  • rozwoju potencjału technologicznego,
  • rozwoju potencjału edukacyjnego,
  • lepszego wykorzystania naukowej zaawansowanej aparatury badawczej,
  • wprowadzania na rynek krajowy zaawansowanych, nowoczesnych i ekonomicznych technologii.

Planowane jest utworzenie (choć będzie to uzależnione od liczby aktywnych członków Sekcji):

  • Zespołu ds. podstaw metalurgii
  • Zespołu ds. procesów redukcyjnych
  • Zespołu ds. procesów stalowniczych
  • Zespołu ds. procesów hydrometalurgicznych

Spotkania Sekcji powinny odbywać się co najmniej raz do roku, w jednostce naukowej lub przedsiębiorstwie.

Sekcja Procesów Technologicznych

Przewodniczący: prof. dr hab. inż. Zbigniew Gronostajski

Głównym obszarem zainteresowania Sekcji jest szeroko pojęty obszar przetwarzania materiałów metalowych. Obejmuje wszystkie technologie w trakcie, których dochodzi do zmiany kształtów oraz właściwości fizycznych lub chemicznych poszczególnych elementów, z uwzględnieniem odziaływania ciepłem. Procesy technologiczne razem z czynnościami pomocniczymi stanowią proces produkcyjny, w wyniku którego otrzymywany jest finalny produkt, dlatego Sekcja będzie kładła mocny nacisk na współpracę z przemysłem.

Zadania Sekcji wpisują się w rolę Komitetu Inżynierii Materiałowej i Metalurgii PAN wyrażającej się integracją środowiska naukowego zajmującego się procesami technologicznymi poprzez organizowanie konferencji i seminariów, wzmocnieniem współpracy z przemysłem, wspólnymi inicjatywami w wyróżnianiu najlepszych prac doktorskich oraz przygotowywaniem wspólnych artykułów przeglądowych.

W ramach Sekcji Procesów Technologicznych działać będą takie Zespoły, jak:

  • Zespół ds. odlewnictwa
  • Zespół ds. przeróbki plastycznej

Planuje się powołanie innych Zespołów zadaniowych w zależności od osób, które zapiszą się do Sekcji. Wokół każdego zespołu powinny być zgromadzone osoby reprezentujące dane technologie z całej Polski. Zespoły będą zaangażowane w prace stowarzyszeń branżowych związanych z procesami technologicznymi, aby utrzymywać bezpośredni kontakt z szeroko pojętymi przedstawicielami przemysłu.

Strona internetowa: http://sppp.agh.edu.pl/

Plan działania Sekcji

  1. Spotkanie Sekcji powinno odbywać się min. raz do roku, w jednostce naukowej lub przedsiębiorstwie.

Ze względu na szeroki zakres tematyczny sekcji planowane będą 3 wykłady:

  • Wykład gospodarza
  • Wykład interdyscyplinarny (musi obejmować zagadnienia istotne dla wszystkich zespołów).
  • Wykład gościa z zagranicy z aktualnej tematyki badawczej.
  • Dyskusja na temat bieżących spraw Sekcji.
  1. Niezależnie od spotkania Sekcji, zespoły zadaniowe powinny organizować własne spotkania.
  2. Sekcja będzie wyróżniać najlepsze rozprawy doktorskie związane z poszczególnymi zespołami zadaniowymi. Autorzy nagrodzonych prac będą mogli je przedstawić podczas seminariów Sekcji.
  3. Sekcja będzie miała założoną stronę internetową, gdzie będą umieszczane sprawozdania ze spotkań i seminariów Sekcji oraz zespołów zadaniowych.
  4. W cyklu dwuletnim sekcja będzie przygotowywać prace przeglądowe na temat wybranego zagadnienia technologicznego dla szerokiego grona odbiorców.

Sekcja Materiałów Metalowych

Przewodniczący: prof. dr hab. inż. Tadeusz Kulik

Struktura

Zespół Nanomateriałów

Obszarem zainteresowania Zespołu będą szeroko rozumiane nanomateriały – od nanoproszków po materiały masywne o strukturze nanokrystalicznej. Materiały ultradrobnoziarniste i nanokrystaliczne stanowią nową klasę materiałów konstrukcyjnych i funkcjonalnych charakteryzujących się strukturą polikrystaliczną o wielkości ziaren rzędu setek lub dziesiątek nanometrów. Zainteresowania Zespołu dotyczą zarówno metod i technik wytwarzania takich materiałów (np. metody dużego odkształcenia plastycznego, mechaniczna synteza, nanokrystalizacja szkieł metalicznych), jak i konsolidacji proszków nanokrystalicznych a także zagadnień związanych z poznaniem mechanizmów kształtowania się struktury nanokrystalicznej w procesach wytwarzania, stabilności i jednorodności tej mikrostruktury oraz jej opisu, przemian fazowych i różnych właściwości np. mechanicznych, magnetycznych, elektrycznych, odporności na korozję itp.

Zespół Inżynierii Powierzchni

Obszar zainteresowań Zespołu to metody modyfikacji powierzchni materiałów, w tym wytwarzania wieloskładnikowych i kompozytowych warstw powierzchniowych o zróżnicowanej strukturze, oraz rozwój nowoczesnych technologii (PDT, PVD, CVD, elektrochemiczne). W obszarze zainteresowania są badania z zakresu mechanizmów tworzenia się warstw, charakterystyki wytwarzanych warstw pod względem mikrostruktury, topografii powierzchni, składu chemicznego i fazowego, naprężeń własnych w wytwarzanych warstwach oraz właściwości mechanicznych, chemicznych i biologicznych obrabianych materiałów metalowych w aspekcie zastosowań w przemyśle oraz opracowania nowych rozwiązań konstrukcyjnych urządzeń do realizacji w/w procesów.

Zespół Przemian Fazowych i Degradacji Materiałów Metalowych

Materiały metalowe kształtowane są w procesach obróbki cieplnej, cieplno-plastycznej, a czasem cieplno-magnetycznej. Zasadniczą rolę dla zależności pomiędzy mikrostrukturą a właściwościami mechanicznymi odgrywają przemiany fazowe, zachodzące podczas chłodzenia lub nagrzewania stopów metali. Kinetyka przemian fazowych zależy w istotnym stopniu od temperatury, czasu oraz szybkości chłodzenia / nagrzewania, a także od stopnia zdefektowania struktury wyjściowej. Finalna mikrostruktura stopów kształtowana jest często przy współudziale przemian fazowych i procesów wydzieleniowych, co ma wpływ na końcowe właściwości mechaniczne, a także decyduje o stopniu degradacji materiału w warunkach jego eksploatacji.

W obszarze degradacji materiałów metalowych główny nacisk zostanie położony na badania i analizę zjawisk fizykochemicznych, charakteryzujących lokalne niszczenie materiałów metalowych konstrukcyjnych i funkcjonalnych na poziomie właściwości materiału, ale także stanu jego struktury, pod wpływem łącznego oddziaływania:

  • agresywnego środowiska ciekłego lub gazowego stwarzającego warunki do niszczenia materiałów w wyniku reakcji chemicznych lub elektrochemicznych (obciążeń chemicznych),
  • naprężeń mechanicznych powstałych w materiale podczas wytwarzania i eksploatacji (własnych lub przyłożonych) o różnym charakterze: rozciągające, zginające, skrętne, złożone i różnym rozkładzie widmowym – stałe, monotoniczne, zmienne lub cyklicznie zmienne, np. zmęczeniowe, złożone.

Czynnikami dodatkowymi w procesach niszczenia mogą być: czas, temperatura, tarcie, erozja, kawitacja, promieniowanie neutronowe oraz obecność bakterii. W obszarze zainteresowania Zespołu jest też identyfikacja efektów niszczenia (pękanie, degradacja struktury) na etapie ich inicjacji i rozwoju oraz charakterystyka ich wpływu na właściwości materiałów w danych warunkach pracy, np. w warunkach korozji zmęczeniowej, kawitacyjnej, oraz erozyjnej.

Planowane działania

  1. Spotkania robocze Sekcji i zespołów dwa razy w roku (jesienią i wiosną).
  2. Spotkania Sekcji jeden raz w roku.

Wszystkie spotkania będą odbywały się rotacyjnie w różnych ośrodkach naukowych, a ich organizatorem i gospodarzem będzie członek określonego zespołu afiliowany w danym ośrodku. Każde spotkanie zespołu będzie miało trzy części merytoryczne:

  • Referaty: referat gospodarza na temat danego ośrodka naukowego, referat naukowy zaproszonego członka zespołu na zadany temat.
  • Dyskusja merytoryczna o bieżących sprawach zespołu, Sekcji i Komitetu,
  • Zwiedzanie laboratoriów ośrodka zapraszającego lub wizyta w pobliskiej firmie współpracującej z danym ośrodkiem.

Sekcja Materiałów Niemetalowych

Przewodniczący: prof. dr hab. Andrzej Błędzki, dr h.c.

Materiały Niemetalowe nie tylko coraz częściej zastępują dotychczasowe klasyczne zastosowania materiałów metalowych, ale umożliwiają również przygotowanie i wytworzenie wyrobów i konstrukcji o dotychczas niespotykanych właściwościach. Istotnym obszarem zainteresowania i działalności Sekcji będzie przede wszystkim opracowanie materiałów o lepszych niż dotychczasowe właściwości użytkowych, mniejszej gęstości, zmniejszonej ilości zużytej energii w procesach przetwórczych oraz wykorzystanie surowców odnawialnych. Materiałami polimerowymi zajmują się różne grupy badawcze zlokalizowane na wydziałach mechanicznych lub chemicznych różnych uczelni, oczywiście również w instytutach PAN i sieci Łukasiewicz. Ponadto, problematyka naukowo-badawcza materiałów polimerowych zlokalizowana jest w trójkącie: chemia – fizyka – mechanika, często „obok” siebie. W związku z tym, bardzo ważnym zakresem działania będzie próba integracji i współpracy tych różnych grup.

W ramach Sekcji Materiałów Niemetalowych przewiduje się działanie następujących zespołów:

  • Zespól Materiałów Kompozytowych, obejmujących nowe, lekkie materiały i struktury kompozytowe o polepszonych właściwościach udarnościowych i dynamicznych, wykorzystanie surowców odnawialnych. Zakłada się integrację i patronat już istniejących struktur organizacyjnych: Polskie Towarzystwo Materiałów Kompozytowych (głównie naukowcy) oraz Klaster Kompozytowy (głównie przedsiębiorcy).
  • Zespól Materiałów Polimerowych obejmujący swoim obszarem polimery i modyfikatory właściwości na bazie surowców odnawialnych (biomasę), procesy przetwórstwa materiałów polimerowych umożliwiające uzyskanie lepszych właściwości, oszczędność energii i utylizacje wyrobów, materiały i wyroby polimerów oraz procesy do zastosowań w medycynie, opakowaniach, przemyśle samochodowym i elektronice.
  • Zespól Materiałów Ceramicznych zajmujący się między innymi lekkimi materiałami ceramicznymi o zwiększonej odporności na uderzenia, nowoczesnymi procesami wytwarzania, energooszczędną ceramiką budowlaną, zarówno w procesie wytwarzania, jak i stosowania

Formy działania

  • opracowanie stanowiska/wytycznych w jakich obszarach materiałów niemetalowych powinny być ogłaszane konkursy NCBiR, ministerstw, wojewodów, kierunki kształcenia na uczelniach oraz działalności instytutów badawczych.
  • rotacyjne spotkania robocze w różnych ośrodkach naukowych lub dużych przedsiębiorstwach przemysłowych,
  • adekwatnie do zakresu działania danego ośrodka dobrany temat: referat wprowadzający gospodarza tego ośrodka,
  • referat/y innych członków Zespołu lub zaproszonych gości, także zagranicznych,
  • referat/y zaproszonych gości ze znaczących ośrodków przemysłowych,
  • zwiedzanie laboratoriów lub instalacji przemysłowej (jeśli spotkanie we firmie).

Przed każdym spotkaniem z zaproszonymi gośćmi planowane jest omówienie bieżących spraw Sekcji/Zespołu. Perspektywicznie planuje się współorganizację konferencji środkowoeuropejskiej o zakresie tematycznym np. dużego projektu EU koordynowanego przez członka Sekcji lub w nich uczestniczącego. W ramach tej konferencji planuje się także również konkurs na pracę doktorską, poster itd.

Aktywność bieżąca to uczestnictwo w Targach Kompozytów organizowanych corocznie w Krakowie. W tym roku będzie to spotkanie w formie zdalnej w dniach 17 i 18.11.2020. W bezpośredniej współpracy z kierownictwem tych Targów i Klastra Kompozytowego przygotowanych zostanie 6 sesji referatowych, tematyczne wprowadzenie przez profesora działającego w tej tematyce (też z udziałem naukowców z Niemiec) i kilka wystąpień przedstawicieli firm uczestniczących w tych Targach.

Sekcja Badań, Charakterystyki Struktury i Właściwości Materiałów

Przewodniczący: prof. dr hab. inż. Jerzy Morgiel

Struktura Sekcji

W ramach Sekcji Badań, Charakterystyki Struktury i Właściwości Materiałów działać będą następujące zespoły badawcze:

Zespół Mikroskopii Elektronowej (obejmujący zarówno transmisyjną jak i skaningową mikroskopię elektronową wraz z technikami pokrewnymi)

Obszarem zainteresowań Zespołu będą kwestie wykorzystania postępu w oprzyrządowaniu mikroskopów elektronowych w badaniach materiałowych, w tym nowej generacji detektorów w mikroskopach skaningowych (tzw. in-column detector, segmentowych detektorów STEM) oraz transmisyjnych (HAADF, BF, DF), jak również nowej generacji detektorów EDS oraz wprowadzanego wraz z nimi oprogramowania. Równocześnie prowadzone będą konsultacje w zakresie rozwoju metodologii tworzenia map orientacji z wykorzystaniem mikroskopii skaningowej (EBSD), jak również transmisyjnej. Przedmiotem prac Zespołu będzie także poszerzanie wiedzy aplikacyjnej z zakresu zaawansowanych technik skaningowej mikroskopii dwuwiązkowej.

Zespół Analiz Dyfrakcyjnych (obejmujący metody badawcze bazujące na zjawisku dyfrakcji, a więc XRD, XRF, analizy promieniowania synchrotronowego, itp.)

Głównymi obszarami zainteresowań Zespołu będą strukturalne, fazowe oraz teksturowe badania metali i stopów ze szczególnym uwzględnieniem zarówno inteligentnych materiałów monokrystalicznych wykazujących przemianę martenzytyczną oraz efekty pochodne takie jak efekt pamięci kształtu, efekt magnetokaloryczny oraz pseudosprężystość, jak i nowoczesnych materiałów konstrukcyjnych o ultradrobnoziarnistej lub nanokrystalicznej budowie. W tym celu działania Zespołu ogniskować się będą na konwencjonalnym oraz synchrotronowym promieniowaniu rentgenowskim. Podstawowe informacje otrzymane z analizy obrazów dyfrakcyjnych materiałów polikrystalicznych będą dotyczyć identyfikacji faz (jakościowej oraz ilościowej z wykorzystaniem metody Rietvelda), wyznaczenia wielkości krystalitów, określenia stopnia uporządkowania roztworów stałych (obsadzenia atomów w komórce elementarnej) oraz pomiarów tekstury krystalograficznej. W przypadku materiałów monokrystalicznych badania sprowadzają się głównie do wyznaczenia orientacji oraz w skomplikowanych strukturach modulowanych do określenia periodycznych lub częściowo periodycznych zaburzeń sieci krystalicznej zwyczajowo określanych jako modulacja strukturalna.

Zespół Analiz Fazowych (analizy DSC, kalorymetria, badania dylatometryczne)

W obszarze zainteresowań Zespołu będą teoretyczne i praktyczne zastosowania metod analizy termicznej i kalorymetrii w badaniach właściwości materiałów, przemian fazowych i innych procesów termiczno-chemicznychi termiczno-mechanicznych. Z punktu widzenia materiałoznawczego praca Zespołu koncentrować się będzie na materiałach metalicznych i związanych z nimi przemianach fazowych przy wykorzystaniu następujących metod badawczych: różnicowa analiza termiczna (DTA), różnicowa kalorymetria skaningowa: klasyczna, modulowana i ciśnieniowa (DSC, MDSC, PDSC), termograwimetria i termograwimetria różnicową (TGA, DTGA) a także analiza termo-mechaniczna i dynamo-termomechaniczna(TMA, DTMA).

Zespół Badań Metalurgicznych

Działania Zespołu obejmować będą badania termodynamicznych i termofizycznych właściwości materiałów w stanie ciekłym i ciekło-stałym, w tym gęstość, napięcie powierzchniowe, lepkość, lejność, przewodnictwo cieplne, przewodnictwo elektryczne, rozszerzalność cieplna. W ramach działalności Zespołu planuje się działalność promocyjną podczas spotkań/konferencji/seminariów, poprzez prezentację invited/plenary lectures z zakresu aktualnych naukowych i metodologicznych problemów w obszarze działalności Zespołu; ponadto działalność publikacyjną w postaci przeglądowych (review) artykułów w zakresie aktualnych naukowych i metodologicznych problemów w obszarze działalności Zespołu, a także współpracę z innymi Zespołami i Sekcjami Komitetu PAN oraz organizacjami o podobnym profilu działalności w kraju i zagranicą oraz intensyfikację współpracy z przemysłem.

Wstępny plan pracy Sekcji:

  1. Zebranie Sekcji w ramach konferencji EMAS Workshop 2021 w Krakowie maj 2021
  2. Organizacja Szkoły „Praktyczne aspekty mikroanalizy” wrzesień 2021
  3. Współudział w organizacji sympozjów na kongresie EUROMAT2021, Graz, 12-16.09.2021
  4. Współorganizacja  Polsko-Japońskiego Seminarium Micro i Nanoanalizy 19-22 wrzesień 2021
  5. Zebranie Sekcji – seminarium oraz z referatem na zaproszenie IV kwartał 2021
  6. Organizacja Szkoły „Praktyczne aspekty mikroanalizy” lipiec 2022
  7. Współorganizacja międzynarodowej konferencji High Temperature Capillarity, Kraków, 12-16.09.2022 oraz międzynarodowej konferencji TOFA-2022, Kraków, 12-16.09.2022
  8. Zebranie Sekcji z seminarium i referatem na zaproszenie IV kwartał 2022
  9. Organizacja Szkoły „Praktyczne aspekty mikroanalizy” lipiec 2023
  10. Zebranie Sekcji – seminarium z referatem na zaproszenie podsumowujące działalność Sekcji IV kwartał 2023